Rc modeller hakkında teknik bilgi -1-

Rc modeller hakkında teknik bilgi

MOTOR ÇALIŞTIRILMASI
1. Pist kurallarına uygun olarak tedbirlerinizi alıp verici ve alıcınızı açın. Model deposuna yakıt doldurun.
2. Gaz kolunu tam açın. Yakıt borusunda yakıtı kontrol edin. Karbüratörü parmağınız ile kapatıp pervaneyi döndürerek yakıtın karbüratöre eriştiğini gözleyin. Pervaneyi iki, hava soğuksa üç dört defa çevirerek motora yakıt emdirin. Parmağınızı karbüratörden kaldırıp parmağınızla pervaneyi birkaç kere daha çevirin.
3. Gaz kolunu kapatıp trimini sonuna kadar ileri itin. Bu ilk çalıştırma için karbüratör deliğini yeterli açacaktır.
4. Bujiyi 1.5V güç kaynağına bağlayıp pervaneyi sıkıca tutup motoru kompresyondan geçecek gibi döndürün. Bu esnada motorun vurduğunu hissedeceksiniz. Bu durumda ilk veya ikinci darbede motor çalışır. Bunun için kauçuk bir parmaklık veya ucu lastikli bir sopa kullanın (elektrikli starteriniz yoksa). Motor çalışmazsa buji ceryanını kesip yakıt emdirip çalıştırmayı yeniden deneyin.
5. Motor çalışır, devir yükselir ve durursa yüksek devir yakıt ayarı fakir demektir. Yüksek devir iğnesini yarım tur açarak (saatin aksi yönünde döndürerek) yeniden deneyin. Gerkirse aynı işlemi tekrarlayın.
6. Şayet motor çalışır, yavaşlar ve durursa ve egsozdan çok duman çıkarsa yakıt ayarı çok zengin demektir. Yüksek devir iğnesini çeyrek tur kısarak (saat yönünde döndürerek) karışımı fakirleştirip motoru yeniden çalıştırın.
7. Motor çalışınca bir dakika müddetle gazı kısmen açık tutup motorun ısınmasını sağlayın ve ayarlarınızı bundan sonra yapın.
Karbüratör ayarları
Tam açılmış bir motoru yerde ayar yaparken tam gaz ve rölanti ayar iğnelerini biraz zengin tarafta bırakmak her zaman emniyettir. Günün ilk uçuş öncesi uçak yatay konumda iken motor n zengin tarafta kalması şartı ile tam gaz ayarı yapılıp model takriben 45 derece burnu havaya kaldırılması (akrobasi modelleri ise 90 derece, yere dikey) halinde dahi motorun aşırı fakirleşip devirden düşmediği kontrol edilmelidir. Motor ayarları yapılırken önce tam gaz iğnesi ayar edilir. Bu iğne prensip olarak sadece motor tam gaz çalışırken döndürülüp ayar yapılmalıdır. Bundan sonra rölanti ayarına geçilir. Motor rölantide çalışırken 15-20 saniye tutularak ve arkasından tam gaza geçilerek, rölanti ayarının zengin veya fakir tarafta olduğu tesbit edilip rölanti iğnesi küçük ayar değişilikleri ile rölantiden tam gaza geçiş tatmin edici hale gelinceye kadar tekrarlanmalıdır. Bazı hallerde rölanti iğne ayarının değiştirilmesi tam gazı etkiler, bu durumda tam gazda iğne ayarı tekrar kontrol edilip düzeltilir. Motor ilk defa çalıştırılacağı zaman fabrika ayarları değiştirilmemelidir. Şayet degişmişse tam gaz iğnesi kapatıldıktan sonra 3,5 – 4 tur açılmalıdır. Rölanti ayarının başlangıç noktası ise, rölanti hava deliği olan karbüratörlerde ayar vidası hava deliğinin yarısını örtecek şekilde, rölanti ayar iğneli karbüratörlerde ise ayar iğnesi, yarım gaz konumuna gelirken, karşışındaki. yakıt püskürtme deliğine girmeğe başlıyacak, püskürtme yarığı varsa yarığın ortasına gelecek pozisyonda olmalıdır.

Motorların bakımı
Motorların, günün son uçuşu sonunda yakıt girişini keserek durdurup, içinde alkol kalmamasını, dolayısı ile motor içinin ve yataklarının korozyonunu önleyebiliriz. Buna yardımcı olarak kartere birkaç damla korozyon önleyici makina yağı koyup pervaneyi birkaç kere çevirip bu yağın motorun içine işlemesini şağlamak daha da iyi bir önlemdir. Dört zamanlı motorların bilyalı yatakları korozyona daha çok maruz bulunmaktadır. Bunların karter havalandırma deliklerinden her uçuş günü sonunda bir enjektörle yakıtın, içindeki yağdan enjekte edilmesi korozyona karşı alınabilecek en iyi bir önlemdir.
Dört zamanlı motorların takriben her iki saat uçuştan sonra süpap ayarları kontrol edilmeli, süpap ve bunların tahrik mekanizmaları aynı yağ ile yağlanmalıdır. Bu motorlarda birkaç dakikalık tam gaz çalışmadan sonra gaz kesilerek kızmış bulunan süpapların soğuyup yağlanmasının tazelenmesine fırsat verilmelidir. Dört zamanlı ve yüksek devirli güçlü iki zamanlı motorlar tam gaz çalışıp en sıcak anda birdenbire durdurulmamalı, uzunca bir süzülüş ve yaklaşım ile düşük devirde taksi yapılarak (en az 30 saniye) motor içinde yüksek ısı birikimi önlenmelidir.
Toz ve pisliğin motorların aşınmasındaki etkisi tartışılamaz. Motorların temiz tutulmaları ve çok tozlu yere inip kalkma mecburiyetinde olanların da karbüratör hava filitresi kullanmaları gerekir. Hava filitresinin çapı karbüratör çapının iki katı olmalıdır. Hint yağı kullanan modelciler motor kafalarını temiz tutarak, burada yağ kalıntılarının birikip motor ısı dengesini bozarak motorlarırın aşırı ısınmalarını önlemelidirler.

Sonuç;
İyi açılmış ve devamlı iyi bakım yapılan bir motor bu emeklerin karşılığını uzun bir ömürle kolay, problemsiz ve verimli çalışması ile sahibine geri verir.

Yakıtlı Model Arabalar
Evet arkadaşlar, radyo kontrollü arabalar denilince modelcilerin gözdesi olan ve standart halleriyle bile çok yüksek hızlara ulaşabilen yakıtlı model arabalar konusunda sizleri aydınlatmaya çalışalım.

Yakıtlı model arabalar temel olarak nitro ve özel bir yağ ile karıştırılmış benzin ile çalışmaktadır. Bu benzinler ise genel olarak 10 ile 30 arasındadır. Tahmin edebileceğiniz gibi 30 nitro oranlı yakıtlar daha yüksek bir performansı da beraberinde getirmektedir.

Yakıtlı model arabaların motoru ise tek silindirli olup hacimlerine göre ayrılırlar. Bu motorlar alacağımız modellerle beraber standart olarak genelde 0.12 cubic inch olarak gelmektedir ve bu yeni başlayacaklar açısından tatmin edici bir performansa sahiptir. ( Buradaki cubic inch kavramı yurtdışında bazı ülkelerde kullanılan hacim ölçüsüdür. Ülkemizde ise cc. olarak kullanılmakta fakat biz burada genel kullanıma olarak motor ölçülerini .12 , .15 şeklinde vereceğiz. Karşılaştırma yapabilmeniz amacıyla .12 cubic inch yaklaşık 2.1 cc ye denk gelmektedir.)

Yakıtlı model arabalarda çekiş sistemi 4×4 olduğundan aktarım şekli kayışlar vasıtasıyla ya da şaft sistemi ile sağlanmaktadır. Her iki sistemin de kendine özgü avantajları vardır.

Yakıtlı model arabaların ilk çalıştırılması buji ısıtıcısı vasıtasıyla olmaktadır. Buji ısıtıcısını motor soğutucusun üzerinde bulunan bujiye temas ettirerek motor içinde kalan sarımların kor haline gelmesi ve bu sayede silindir içindeki yakıtın ilk ateşlemeyi yapması sağlanmaktadır.

yakıtlı model arabaların motorları ise pullstartlı ya da startbox ile çalışan olarak ikiye ayrılabilir. pullstartlı sistemde motortun üstündeki ip çekilerek silindirin hareket etmesi dolayısıyla silindirlerin yakıtla dolarak ilk patlamanın yapılması sağlanmaktadır. startbox lu sistemde ise araba altında dönen bir silindir bulunan bir kutuya oturtularak volanın dönmesi, bu sayede de silindirlerin dönüp motora benzin dolması sağlanmaktadır. silindirlere dolan benzinin de ilk patlaması buji ısıtıcısı vasıtasıyla yapılmaktadır.

Gaz, fren ve direksiyonu kumanda edebilmek için ise kumanda, alıcı ve servo sistemine ihtiyaç vardır. kumandadan gelen sinyalleri modelin üzerindeki alıcı algılayarak bu komutları, içinde küçük elektrikli motorlar bulunan servolara iletir ve servoların sağa sola ve ileri geri dönmesini sağlayarak arabaya hakim olmamızı sağlar. Model arabaların üstünde Gaz-fren ve sağ-sol için 2 ayrı servo bulunmaktadır.

Bu model arabaların avantajlarını şöyle sayabiliriz;

- standart halleriyle bile tatmin edici performans. – pil bitme derdinin olmaması, bu bakımdan belirli bir masrafa katlanmadan dilediğimiz kadar sürebilme olanağı. – çok yüksek hızlanma değerleri.

Dezavantajları ise şöyledir;

- ilk ayarlarının yapılması sırasında tecrübesiz modelci arkadaşlar zorlanabilirler. – araba yağlı bir yakıt ile çalıştığı için sürüş sonrası temizleme gerekliliği.

Evet arkadaşlar. Yakıtlı model arabaları genel hatlarıyla sizlere bu şekilde tanıtabiliriz. Eğer ben performanslı bir model istiyorum, modelimi temizlerken üstümün başımın yağ olması beni rahatsız etmez, hız benim için önemlidir diyorsanız seçiminiz yakıtlı modellerden yana olmalıdır. Tam tersi durumda ise tercihinizi elektrikli bir modelden yana kullanabilirsiniz.

Yakıtlı Motorlarda Hararet
Yakıtlı Motorlarda Hararetin Olası Sebepleri;

Yakıtlı motorlarda hararetin en büyük sebebi yakıt ayarıdır. Bilindiği gibi model araba motorlarının kendine ait bir karter sistemi yoktur ve yağlamayı kullandığımız yakıtın içindeki yağlar ile yaparlar. Bu yağ oranı, nitro oranından bağımsız olarak 16 civarındadır fakat farklı firmaların farklı oranda yağ içeren yakıtları mevcuttur (14, 18 gibi). Eğer kullandığımız motorun ayarını olması gerekenden daha fakir bir ayara getirmişsek, motora daha az yakıt gideceği için yağlama ve yakıt miktarı da motorun istediği şekilde olmayacak, bunun sonucunda da gerekli miktarda yağlanmayan ve birbirine sürtünen metaller daha çok ısınıp harareti meydana getirecektir.

Ayrıca fakir ayarda kullandığımızda arabanın sürati ve ivmelenmesi daha da artacaktır. Buna bağlı olarak artan hız ve işleyen parçaların gerektiği şekilde yağlanmaması birleşip sinerji yaratacak ve ortaya hararet sorunu çıkacaktır. Arabanızı kullanırken ne zengin ne de fakir ayarda kullanmalısınız. Eğer ikisinden biri olacaksa ve yakıt ayarını tam olarak tutturamıyorsanız elbette zengin ayar her zaman için fakir ayara göre daha iyidir. Sonuçta zengin ayarda motor gerektiği şekilde yine yağlanacaktır. Fakat tabii ki olması gerekenden daha zengin ayarda kullanmak motorun içinde işleyen parçaları yoracaktır. Bu durumun kısa vadede bir zararı olmaz.

Hararetin sebeplerinden bir diğeri ise kullanılan kebin motorun rahat hava almasına olanak vermeyecek şekilde delinmiş olmasıdır. Size tavsiyem mutlaka elinizde 2 tane kep olsun, birisi dışarıda kullanmak için, diğeri de sürüş sonrası eve gelip arabanızı tertemiz yaptığınızda kullanmak üzere aldığınız kep. Sürüş için alınan kebin aerodinami açısından başarılı olması yeterlidir. Görünüş önemli değildir çünkü nasıl olsa onu birçok yerden deleceksiniz, kullanım esnasında çarpacaksınız vs. acımadan üzerinde her türlü değişikliği yapabileceğiniz bir kep olmalı. Elinizdeki diğer kebi sadece evde kullanacağınız için aerodinami önemli değildir. Sadece güzel görünsün yeter.

Peki bir kebi nasıl kesmeliyiz ki motor rahat hava alsın? Bu sorunun cevabı için öncelikle arabanızın ya da kebinizin üreticisine başvurun. Eğer orada yoksa gerekli bilgiler yoksa size aşağıda göndereceğim kebi örnek alarak kesebilirsiniz. Dikkat edilmesi gereken nokta resimdeki araba serpent impulse modelidir. Başka marka arabalar için deliklerin merkezini motoru ortalayacak şekilde ayarlamanız gerekir çünkü her marka kendine özgü motor konumlandırması yapmış olabilir. Kebi resimdeki gibi keserseniz bundan dolayı oluşması muhtemel hararet sorununun önüne geçmiş olursunuz.
Yakıtı ayarını ayarladık, kebi de doğru kestik fakat hala hararet sorunu devam ediyorsa şunları yapmayı deneyebiliriz:

Öncelikle motoru şaseden ayırmamız gerekli. Daha sonra 1- Araba kayışlı ise açıktaki tüm kayışlar ve dişliler kontrol edilmeli, varsa dişlilerin arasına sıkışmış olan küçük çakıl taşları dişlere zarar vermeyecek şekilde temizlenmelidir. Bu işlemi ben en küçük boy alyan ve wd-40 kullanarak yapıyorum. Eğer 1/10 arabaya göre büyük sayılabilecek çakıllar varsa motor devir çevirirken zorlanacağı için hararet yapması muhtemeldir. (wd-40: bkz. Carrefour, bauhaus ve praktiker benzeri yapı marketler)

2- Dişlilerin arasında bulduğumuz küçük çakılları ve olası kalıntıları iyice temizledikten sonra arabamızın kayışlarını takarak evin boş bir bölümünde (antre olabilir) düz zeminde elimizle itiyoruz. Eğer arabamız olması gerekenden çok daha yavaş veya zorlanarak gidiyorsa mutlaka bir yerde sıkışma vardır ve hararetin olası kaynağı budur. Aktarma sistemindeki tüm parçalar kontrol edilmeli, sıkışmanın nereden kaynaklandığı bulunmalıdır. Eğer arabanızın bakımını uzun süredir yapmıyorsanız başınıza gelebilecek bir durumdur. Rulman gibi sıkışma yaratabilecek aktarmaya ait parçalar kontrol edilmeli, gerekli ise değiştirilmelidir. Aktarma organları rahat bir şekilde çalışmazsa motoru zorlayacak, motoru zorlayan her parça da arabanın hararet yapmasına katkıda bulunacaktır.

Eğer motorunuzun hava filtresini uzun süredir temizlemediyseniz hava filtre süngeri aşırı derece tozlanmış, tıkanmış ve işlevini yerine getiremez duruma gelmiş olabilir. Bu durumda motor gerekli havayı almakta zorlanacak ve bundan dolayı hararet yapabilecektir. Yalnız bu sadece teorik bir bilgi olup kendim böyle bir sorun yaşamadım. Yine de olabilir. Bunun üstesinden gelmek için motorun hava filtre süngerini çıkarın (bazı modellerde sünger ile filtre birleşiktir, eğer sünger yerine sabit ise komple filtreyi çıkarın), filtre süngerini bildiğimiz sıvı bulaşık deterjanı ile birkaç defa köpürtüp durulayın. Bu işlemi süngerin tamamen temizlendiğine kanaat getirene kadar tekrar etmelisiniz. Daha sonra bir kenarda kurumaya bırakın ve filtre süngerinin oturduğu plastik aksamı da aynı yöntemle kirlerden arındırın. Süngerin iyice kuruduğuna emin olduğunuzda, varsa hava filtresi yağı ile, yoksa benim yaptığım gibi amortisör yağı ile çok fazla olmamasına gayret göstererek yağlayın (süngeri sıktığınızda yağ akıyorsa sünger çok fazla yağlanmış demektir. Bu durumda motor yine rahat hava alamayacaktır. Süngeri sıktığınızda yağ damlamayacak şekilde yağlamanız gerekir, daha fazlası sağlıklı olmaz, havadaki tozu tutabileceğini düşündüğünüz minimum miktar kadar yağlayın). Peki neden hava filtresi yağı yerine amortisör yağı kullanıyoruz? Bildiğiniz gibi süngerdeki yağ, hava filtresinin toz tutma kapasitesini artırmak amacı ile kullanılır. Amortisör yağı da bir yağ çeşidi olup kullanımlarımdan edindiğim tecübeye göre tozu gayet güzel tutabilmektedir. Elinizde ister onroad ister offroad model araç olsun, her sürüş sonrası filtreyi temizlemenizi ve yağlamanızı öneririm. En fazla 5 dakikanızı alır.

Bunların tümünü yaptınız fakat arabada hala bir miktar hararet varsa motorunuzun back plate’ine takılabilen ekstra bir soğutucu olup olmadığını araştırmanız gerekir. Dediğim parça aşağıdaki gibidir. Bu parça sayesinde motor harareti bir miktar düşürülebilir fakat mucize beklemek de doğru olmaz. Eğer opsiyonel olarak satılıyorsa ve hararet sorununuz varsa kullanmanızı öneririm. Fakat tekrar hatırlatmak isterim bu sadece motoru hararet yönünden bir nebze rahatlatmak içindir, hararet sorununu çözmesi gibi bir durum söz konusu değildir.

http://www.erenhobi.com